Có hai đề tài nổi bật trong bài huấn giáo của Đức
Thánh Cha vào trưa chúa nhựt hôm qua tại quảng trường thánh Phêrô:
ý nghĩa việc giữ chay theo tinh thần mới, và sự lên án các cuộc bạo động
dưới danh nghĩa tôn giáo.
Trước
khi đọc kinh Truyền tin, ngài đã suy niệm về ý nghĩa của
đoạn Phúc âm đọc vào thánh lễ chúa nhựt. Trong những chúa nhựt
gần đây, thánh Marcô thuật lại cho chúng ta những lần Chúa Giêsu
đi rao giảng, đi chữa bệnh, và tha tội: qua những hành
vi đó, Người đã chứng tỏ rằng thời của Đấng
Mesia đã đến. Đặc biệt, bài Tin mừng chúa nhựt
tuần trước bộc lộ căn tính của Đức
Giêsu như là Đấng có quyền tha tội, giao hoà nhân loại với Thiên Chúa. Bài
Tin mừng chúa nhựt tuần này thì giới thiệu Người như là Đấng
khai trương một thời đại mới, thời Thiên Chúa thiết lập
hôn ước với dân của Người. Đặc tính này
được làm sáng tỏ nhân cuộc tranh luận về việc ăn chay với các
nhóm Biệt phái và các môn đệ của ông Gioan. Đức
Thánh Cha cũng nhân cơ hội này để giải thích ý nghĩa của việc
giữ chay mà chúng ta sẽ thực hiện vào thứ tư sắp tới, bắt đầu
Muà Chay, trong tiếng Latinh mang tên là Muà Bốn Mươi, (Quadragesima) nhắc
nhớ 40 ngày trai tịnh của Đức Giêsu.
Đề
tài thứ hai mang tính cách thời sự quốc tế, được nhắc đến
sau khi ban phép lành Toà thánh, đó là những cuộc đụng
độ giữa các tín đồ Hồi giáo và Kitô giáo tiếp theo các biếm hoạ
về ngôn sứ Mahomet, và gần đây hơn nữa, là những cuộc đốt
phá các đền thờ Hồi giáo giữa hai nhóm sunnit và sciit bên Irak.
Trước
tiên chúng tôi xin giới thiệu nguyên văn bài huấn dụ chú giải
đoạn Tin mừng Chúa nhựt:
Anh chị em thân mến,
Tin
mừng theo thánh Marcô, được đọc liên tiếp trong suốt các buổi cử hành phụng vụ chúa
nhựt năm nay, giới thiệu một hành trình dành cho người dự tòng, dẫn đưa môn đệ đến
chỗ nhìn nhận Đức Giêsu là Con Thiên Chúa. Do một sự trùng hợp may mắn, đoạn văn
hôm nay bàn đến đề tài ăn chay. Như anh chị em đã biết, ngày thứ tư tới đây bắt đầu
mùa Bốn Mươi với nghi thức rắc tro và việc giữ chay thống hối. Vì thế trang Phúc âm
thật là hợp thời, thuật lại câu chuyện đang khi đức Giêsu đang ngồi bàn tại nhà ông
Lêvi một người thu thuế thì các người Biệt phái và đồ đệ của ông Gioan Tẩy giả đến
hỏi rằng tại sao các đồ đệ của Người không giữ chay. Đức Giêsu đáp lại rằng: đời nào
những khách được mời dự tiệc cưới lại giữ chay khi chàng rể đang có mặt; chừng nào
mất chàng rể thì họ sẽ giữ chay (xc Mc 2,18-20). Khi nói như vậy, Đức Kitô biểu lộ
chân tướng của mình như là Đấng Mesia, Hôn phu của Israel, đến cử hành hôn lễ với
dân mình. Những ai nhận biết và đón tiếp Người bằng lòng tin thì tưng bừng trẩy hội.
Tuy nhiên Người sẽ bị khước từ và giết chết do chính thân thuộc của mình: đến lúc
ấy, nghĩa là vào hồi thống khổ và tử nạn, thì sẽ tới kỳ tang tóc và giữ chay.
Như
tôi đã nói, bài đọc Tin mừng đã tiên báo mùa Bốn Mươi. Thực vậy, toàn thể Muà Bốn
Mươi nhắc nhớ cuộc Tử nạn của Chúa Giêsu, nhằm chuẩn bị cho lễ Phục sinh. Trong muà
này, phụng vụ không hát alleluia và các tín hữu được mời gọi hãy thực hành những hình
thức thích hợp biểu lộ sự từ bỏ và đền tội. Chúng ta đừng đi vào mùa Bốn mươi với
tinh thần “cũ”, như là một gánh nặng phải chịu đựng, nhưng với tinh thần mới mẻ của
người đã tìm thấy ý nghĩa cuộc đời ở nơi Chúa Giêsu và mầu nhiệm Vượt qua, và xác
tín rằng từ nay cần phải quy chiếu tất cả về với Người. Đó chính là thái độ của thánh
Phaolô tông đồ, khi khẳng định rằng mình đã quẳng lại tất cả ra sau lưng, để được
hiểu biết Chúa Kitô, “quyền năng của cuộc Phục sinh của Người, sự thông dự vào những
đau khổ của Người, hòa đồng với Người trong cái chết, với hy vọng rằng cũng đạt được
sự chỗi dậy từ cõi chết” (Pl 3,10-11).
Mong rằng trong mùa Bốn Mươi này,
Đức Maria sẽ trở thành người dẫn đường và thầy dạy cho chúng ta. Khi Chúa Giêsu cương
quyết tiến về Giêrusalem để chịu nạn, thì Mẹ đã đi theo Người với lòng tin tuyệt đối.
Giống như “bầu mới”, Mẹ đã lãnh nhận “rượu mới” mà Con Mẹ đã mang đến nhân tiệc cưới
của Đấng Messia (xc. Mc 2,22). Nhờ vậy, ân huệ mà Mẹ đã xin cho đôi tân hôn tại Cana,
thì Mẹ là kẻ đầu tiên lãnh nhận dưới chân thập giá, trút ra từ trái tim của Con bị
đâm thâu, trái tim biểu hiện của tình thương Thiên Chúa đối với loài người (xc. Deus
caritas est 13-15).
Sau đây là những lời phát biểu sau
khi ban phép lành Toà thánh, liên quan đến tình hình thế giới:
Vào
những ngày này, nhiều tin tức dồn dập về những cuộc xung đột ở Irak, với những cuộc
tấn công vào các đền thờ Hồi giáo. Đây là những hành vi gây ra tang tóc, nuôi dưỡng
hận thù, và làm trì trệ công cuộc tái thiết xứ này. Bên Nigeria những cuộc đụng độ
kéo dài từ nhiều ngày qua, giữa những tín đồ Kitô giáo và Hồi giáo, với nhiều người
chết và nhiều thánh đường và đền thờ bị phá huỷ. Tôi cực lực lên án sự xâm phạm vào
những nơi dành cho việc phụng tự; đồng thời tôi xin ký thác cho Thiên Chúa những người
đã qua đời và những người đang lâm cảnh tang tóc. Tôi xin tất cả mọi người hãy tăng
gia cầu nguyện và thống hối trong mùa Bốn Mươi này, ngõ hầu Thiên Chúa xua đuổi hiểm
hoạ chiến tranh khỏi các quốc gia thân yêu nói trên cũng như những nơi khác trên
địa cầu. Hoa trái của niềm tin vào Thiên Chúa không phải là những sự xung đột tàn
phá, nhưng là tinh thần huynh đệ và hợp tác để đạt được ích chung. Thiên Chúa, Đấng
Taọ thành và Cha của tất cả mọi người sẽ xét xử nghiêm khắc những kẻ nhân danh Ngài
để gây ra cảnh đổ máu chết chóc cho anh em mình. Nguyện xin cho tất cả mọi người,
nhờ lời chuyển cầu của Đức Trinh nữ Maria, được gặp gỡ nhau trong Chúa, là hoà bình
chân chính”.