Kościół-Cerkiew: dialog wznowiony

Papież wyraził radość ze wznowienia katolicko-prawosławnego dialogu teologicznego. Spotykając się z 20-osobowym komitetem koordynacyjnym komisji mieszanej do spraw tego dialogu przypomniał, że w minionych latach doznał on poważnych trudności wewnętrznych i zewnętrznych. Jego ponowne podjęcie zostało umożliwione przez porozumienie między Kościołami prawosławnymi, o którym poinformował stronę katolicką patriarcha Bartłomiej. Zasadniczym celem dialogu – podkreślił ojciec święty – jest przywrócenie pełnej jedności, tak istotne dla wspólnoty uczniów Chrystusa.

Pełna jedność – to jedność w prawdzie i miłości. Nie można zadowalać się pozostawaniem w stadium pośrednim. Musimy bez ustanku, odważnie, świadomie i pokornie zdążać za wolą Jezusa Chrystusa, nawet jeśli nie odpowiada to naszym ograniczonym, ludzkim planom - mówił Benedykt XVI. Przypomniał zarazem, że realizację pełnej jedności Kościoła i pojednanie między chrześcijanami uzyskuje się za cenę tego, że nasza wola podda się woli Chrystusa. W ten wysiłek winni się zaangażować duszpasterze, teolodzy i całe nasze wspólnoty – każdy zgodnie z rolą mu właściwą - podkreślił papież.

Benedykt XVI przypomniał, że otwarcie drogi dialogu jest zasługą Jana Pawła II i patriarchy Dimitriosa I. „Do nas należy iść nią dalej i doprowadzić aż do końca” – dodał papież. Zachęcił on również do coraz gorętszej modlitwy o jedność i zapewnił, że sam modli się w tej intencji.

Rozpoczęcie katolicko-prawosławnego dialogu teologicznego ogłoszono oficjalnie w czasie wizyty Jana Pawła II w Stambule przed 26 laty. Komisja mieszana z udziałem przedstawicieli Kościoła katolickiego i 13 autokefalicznych Cerkwi prawosławnych tradycji bizantyjskiej w pierwszym 10-leciu działania wypracowała dwa wspólne dokumenty. Noszą one tytuły: „Tajemnica Kościoła i Eucharystii w świetle tajemnicy Trójcy Przenajświętszej” oraz „Wiara, sakramenty i jedność Kościoła”. W latach 90. odzyskanie wolności kultu przez katolickie Kościoły wschodnie na terenach o większości prawosławnej otwarło nigdy nie zagojone rany w relacjach katolicko-prawosławnych. Komisja mieszana odłożyła omawianie ustalonych wcześniej zagadnień doktrynalnych, zajmując się kontrowersyjną kwestią tak zwanego „uniatyzmu”. W roku 1996 poświęcono jej dokument zredagowany na spotkaniu w Balamand w Libanie. Dalej omawiano ją w roku 2000 na ostatniej sesji plenarnej komisji w Baltimore w USA, jednak nie udało się wówczas wypracować wspólnego dokumentu.

Przez 5 następnych lat – mimo wysiłków Jana Pawła II – dialogu teologicznego nie wznowiono. Porozumienie w tej sprawie Kościoły prawosławne osiągnęły dopiero 12 września bieżącego roku na spotkaniu panprawosławnym w Stambule. Ustalono następnie datę trwającego obecnie (13-16.12) w Rzymie zebrania komitetu koordynacyjnego komisji wspólnej. Należą do niego obok innych biskupów i teologów obu wyznań dwaj współprzewodniczący komisji: kardynał Walter Kasper, stojący na czele Papieskiej Rady do spraw Popierania Jedności Chrześcijan, a ze strony prawosławnej znany grecki teolog, metropolita Iaonnis Zizioulas z patriarchatu Konstantynopola. Komitet przygotowuje przyszłoroczną sesję plenarną komisji mieszanej. Gotowość jej goszczenia zgłosiła Cerkiew serbska.

ak