Synod: 13. kongregacja generalna

11 października obrady Synodu Biskupów toczą się w ramach dwóch kongregacji generalnych. Pierwszej z nich, przedpołudniowej, przewodniczył – w obecności papieża – meksykański kardynał Juan Sandoval Íñigüez. Głos zabrało 23 ojców synodalnych. Wśród nich było dwóch kardynałów kurialnych, 19 biskupów z Kościołów lokalnych – w tym po 7 z Europy i z Afryki, 4 z Azji i jeden z Ameryki – a ponadto jeden generał zakonu i ks. Julián Carrón, przewodniczący Bractwa „Komunia i Wyzwolenie”. Ten ostatni jest jednym z ojców obecnego Synodu mianowanych osobiście przez Benedykta XVI.


Kardynał sekretarz stanu Angelo Sodano zwrócił uwagę na relację, jaka zachodzi między Eucharystią a kościelną jednością. Dla utrzymania tej jedności konieczne jest zachowywanie przy jego sprawowaniu obowiązującej dyscypliny Kościoła – także w tym co dotyczy niemożliwości interkomunii z braćmi odłączonymi.


Sytuację Kościoła w krajach skandynawskich przedstawił bp Kopenhagi Czesław Kozon. Jest tam około dwustu tysięcy katolików, skoncentrowanych głównie w Szwecji, Norwegii i Danii. Większość ludności tych krajów jest luterańska i często zlaicyzowana. Kościoły katolickie są nieliczne i odległe, jednak w większości z nich co niedzielę odprawia się mszę. Uczestniczy w niej 20 do 30 procent wiernych. We wspólnotach katolickich krajów skandynawskich niedzielna Eucharystia jest centralnym, ale na ogół jedynym spotkaniem liturgicznym wiernych – dodał biskup stolicy Danii. Wskazał on też na potrzebę pogłębionej katechezy eucharystycznej, zwłaszcza gdy chodzi o ofiarny charakter mszy.


Łaciński patriarcha Jerozolimy Michel Sabbah przypomniał, że to właśnie w tym mieście została ustanowiona Eucharystia i dokonała się cała tajemnica odkupienia. Ziemia Święta jest jednak od wielu już lat miejscem konfliktu i nienawiści. Świadectwo z terenów rozdartych konfliktem wniósł też arcybiskup Sarajewa. „Bez przebaczenia i pokoju Eucharystia jest bezowocna i nie można jej godnie sprawować” – powiedział kard. Vinko Puljić.

Kard. Renato Martino zwrócił uwagą na powiązanie Eucharystii z wykorzystaniem dóbr świata. Podkreślenie relacji między Eucharystią a miłosierdziem społecznym i politycznym nie ma prowadzić do nieuzasadnionego „upolitycznienia” Mszy świętej, ale sprawić, aby dostrzeżono całą prawdę misterium eucharystycznego. Przewodniczący Papieskiej Rady Iustitia et Pax” podkreślił też wymiar wychowawczy Eucharystii, którą można za Janem Pawłem II nazwać wielką szkołą pokoju. Kardynał wystąpił z inicjatywą wypracowania dokumentu Kościoła na temat duchowości pokoju oraz relacji między Eucharystią a pokojem.


Abp Diarmuid Martin z Dublina podkreślił konieczność katechezy o Eucharystii, która powinna obejmować także osoby dorosłe. Ludzie świeccy przepojeni duchem eucharystycznym będą w zlaicyzowanym świecie zdolni do kierowania się trwałymi wartościami i ukazywania mu fundamentów nadziei – zauważył irlandzki hierarcha. Na konieczność umieszczenia w dokumencie końcowym Synodu paragrafu poświęconego duchowości eucharystycznej zwrócił też uwagę bp Jean-Claude Makaya Loembe z Konga.


Uzdrawiającą moc Eucharystii podkreślił bp Frédéric Rubwejanga z Ruandy. Tam gdzie okrucieństwa wojny nie ominęły kościołów, gdzie wiele świątyń sprofanowano ludziom trudno zapomnieć potworne sceny ludobójstwa. Nawet jeśli daleko jeszcze do pełnego pojednania, to właśnie udział w Eucharystii przywraca zerwane braterstwo.


Bp Gabriel Mbilingi z Angoli przypomniał, że jego ojczyzna już od ponad 5-ciu wieków zna Chrystusa i karmi się Chlebem eucharystycznym. Dlatego dziwić się należy, jak nikły skutek w życiu codziennym ma w jego ojczyźnie wiara, czego dowodem była krwawa wojna domowa i wieloletnia obecność ideologii komunistycznej. Bp Mbilingi dostrzegł potrzebę bardziej skutecznej katechezy, która przygotowałaby katolików do żywszej obecności w życiu publicznym.


Msza tworzy wspólnotę – przypomniał bp Edward Gabriel Risi z RPA. Tam, gdzie księży jest zbyt mało, liturgię przygotowują lokalne wspólnoty, także poprzez rozważanie niedzielnych czytań. Głód Eucharystii sprawowanej raz na miesiąc czy raz na dwa miesiące pobudza wiernych do czynnego zaangażowania. Z kolei na terenach, gdzie braku księży się nie odczuwa ważne jest ich dobre przygotowanie. Arcybiskup Atlanty w USA, Wilton Daniel Gregory, podkreślił potrzebę starannego przygotowywania homilii.


Generał dominikanów, ojciec Carlos Azpiroz Costa mówił o związku łączącym Eucharystię z konsekracją zakonną. Osoba konsekrowana każdego dnia na wzór Chrystusa jest „łamana” niczym chleb i „wydawana” za zbawienie świata. Jest to nieustanny proces nawracania się i oczyszczania, od którego zależy skuteczność zakonnego świadectwa.


Bp Leon Mały z Ukrainy przypomniał postać bł. abp. Józefa Bilczewskiego, wielkiego czciciela Eucharystii. Wskazał jednocześnie na niedostatek rozumienia przez wiernych głębi uczestniczenia w Najświętszej Ofierze. Zdaniem lwowskiego hierarchy wynika to między innymi z wciąż rozpowszechnionej praktyki udzielania komunii z tabernakulum, zamiast z darów bezpośrednio konsekrowanych w czasie danej liturgii.


ak jp tc st