- Relacja z XI kongregacji generalnej synodu biskupów. - Próba
podsumowania przez ks. Andrzeja Koprowskiego SJ pierwszego tygodnia obrad synodalnych; -
prezentacja jesiennego numeru kwartalnika „Pastores” – „Przemieniani przez Eucharystię”; -
rozmowa z fotografikiem Grzegorzem Gałązką o albumie „Najpiękniejsza encyklika Jana
Pawła II”;
Posłuchaj:
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ Zakończył
się pierwszy tydzień obrad Synodu Biskupów na temat Eucharystii. O poszczególnych
dniach mówimy codziennie, lecz skoro jedna trzecia synodu już minęła czas na próbę
pierwszego podsumowania. Z ojcem Andrzejem Koprowskim, wicedyrektorem
programowym Radia Watykańskiego rozmawia ks. Józef Polak.
Proszę ojca,
co uderza, tak na pierwszy rzut oka?
Z jednej strony przekonanie o fakcie,
że Kościół żyje Eucharystią, a zarazem złożoność drogi Kościoła poprzez kultury i
cywilizacje; przez różnorodne rytmy dojrzewania społeczeństw i paradoksy, które niosą
w sobie kultury poszczególnych regionów świata....
Słowem jest to bogactwo
Kościoła powszechnego...
Tak. Jeśli chodzi o świat zachodni biskupi podkreślają
rozbieżność między tym, co w świetle wiary dostrzegamy jako sens życia, a tym, co
narzuca kultura świecka. Zaspokajanie za wszelką cenę pragnienia posiadania i to już,
zderza się z Eucharystią, u podstaw której jest darmowość ofiary Chrystusa, ukierunkowanej
na wyzwolenie człowieka. Zachodni biskupi podkreślali też skutki powierzchowności
wiary w życiu codziennym, osobistym, rodzinnym i społecznym. Bez dostrzegania znaczenia
ofiary nie ma głębszych relacji międzyosobowych, wkrada się traktowanie drugiego człowieka
jako przedmiotu i dehumanizują się relacje międzyludzkie. Tu biskupi podkreślali też
skłonność Zachodu do indywidualizmu i pobożności prywatnej, która w nieświadomy sposób
oddziela Chrystusa od Jego Ciała, jakim jest Kościół i utrudnia doświadczenie Eucharystii
w całym bogactwie jej treści.
W tym kontekście problemy Kościoła żyjącego
w społeczeństwach wielokulturowych, na przykład w Indiach, wydają się
zupełnie odmienne...
Doświadczenia biskupów Indii pokazują jak Eucharystia
formuje tożsamość chrześcijan i sprzyja procesowi wyzwolenia kulturowego i duchowego
społeczeństw. Rzeczywista obecność Zmartwychwstałego Pana w Eucharystii ułatwia im
doświadczenie wolności i wyzwolenia w złożonym kontekście społeczeństwa kastowego.
Szczera pobożność eucharystyczna tworzy swoistą kulturę Eucharystii, która przekształca
także styl życia i relacji międzyludzkich. Jeden z biskupów hinduskich wspomniał zwyczaj
prostych rybaków, których niedzielne Eucharystie i adoracja przed wypłynięciem w morze
i po powrocie nakłoniły do różnych form dzielenia się tym, co mają z innymi. Jest
to zjawisko tak powszechne, że zostało wspomniane z wielkim uznaniem przez prezydenta
Indii podczas jego spotkania z członkami parlamentu stanu Kerala.
Bogatą
rzeczywistość prezentują również biskupi Afrykańscy....
Tak. Narody ubogie,
żyjące niejednokrotnie w sytuacji wojny i zagrożenia życia odbierają Krzyż i Zmartwychwstania
Chrystusa jako żywy znak Jego miłości, jako dar z siebie. Afrykańczycy wyjątkowo cenią
wartość życia. Dostrzegają ją również w Eucharystii. Bardziej niż inne narody doceniają
z trudem zdobywane produkty ziemi. Zauważają, że Eucharystia wyraża zarówno bogactwo,
jak i ubóstwo świata. Ubóstwo zawarte także w prostocie postaci chleba i wina. Dla
Afrykańczyków Eucharystia jest wydarzeniem radosnym, w czasie którego czasu się nie
liczy. Jest zgromadzeniem wartym dobrego przygotowania liturgii, godnym prawdziwego
świętowania.
Sytuacja w Afryce, jak i w krajach Azji często naznaczona
jest pluralizmem religijnym. To są Kościoły żyjące na styku religii, z hinduizmem
i islamem. To także ma wpływ na liturgię....
W auli synodalnej odczuwa
się klimat współodpowiedzialności za cały Kościół, za sytuację w jakiej żyją chrześcijanie.
Słyszy się o braku kapłanów do sprawowania Eucharystii. Padają poruszające świadectwa
o sytuacji chrześcijan w krajach muzułmańskich, zmuszające do refleksji nad mechanizmami
życia międzynarodowego i nad dialogiem międzyreligijnym. Na przykład sytuacja kobiet
chrześcijańskich w Nigerii. Chrześcijanie stanowią tam tylko nieco ponad 1 procent
populacji. Pozostali wyznają islam. Liczne są tam małżeństwa mieszane. Chrześcijanki,
które wychodzą za muzułmanów często wykluczane są z obu społeczności. Kobieta chrześcijańska
nie może otrzymać sakramentu małżeństwa. Muzułmaninowi trudno jest z kolei zaakceptować
chrześcijański styl życia. Te kobiety są wykluczone z komunii sakramentalnej. Muzułmanie
chcą by przechodziły na islam. Przynależność religijna jest bardzo mocnym elementem
tożsamości. Komunia duchowa nie wystarcza tu by zintegrować te kobiety ze wspólnotą
Kościoła. Trzeba więc konkretnej refleksji jak im pomóc.
W świecie Arabskim
takich problemów kościoła jest zresztą dużo więcej...
Tak. Na Synodzie
dyskutuje się jak pomóc chrześcijanom arabskim w umocnieniu ich obecności, która korzeniami
sięga pierwszych wieków chrześcijaństwa. Jerozolima i Palestyna są duchową ojczyzną
wszystkich chrześcijan, a pokój w Ziemi świętej coraz bardziej postrzegany jest jako
klucz do pokoju na całym Bliskim Wschodzie.
Dotknęliśmy niektórych punktów
z całego wachlarza tematów poruszanych na synodzie. Przed nami kolejne dwa tygodnie
obrad. Serdecznie dziękuję.