Papieskie przesłanie na stulecie rzymskiej synagogi
W związku z obchodami stulecia Tempio Maggiore, czyli rzymskiej synagogi, Jan Paweł
II wystosował specjalne przesłanie na ręce jej głównego rabina, Riccardo Di Segni.
Przypomina w nim starożytne korzenie żydowskiej wspólnoty Wiecznego Miasta, mającej
poważne znaczenie dla rozwoju judaizmu w Europie. Ojciec święty nawiązuje też do swej
wizyty w rzymskiej synagodze sprzed 18 lat. Wydarzenie to – pisze papież – stanowiło
symbol nowości, które zaszły w ostatnich dziesięcioleciach w relacjach katolicko-żydowskich,
poprzednio tak niekiedy trudnych i bolesnych.
Jan Paweł II przypomina także
historiozbawcze podstawy wybrania narodu izraelskiego, związane z powołaniem Abrahama.
To duchowe dziedzictwo łączy Synagogę z Kościołem, który właśnie stamtąd wziął księgi
święte, zaczerpnął znaczną część swojej liturgii oraz symboliki. Intuicje dotyczące
wspólnego oddawania czci Bogu przez chrześcijan i żydów pojawiły się już w średniowieczu
i to w środowisku myślicieli żydowskich. Papież wymienił tu nazwiska słynnych filozofów
Jehudy Halewiego i Mojżesza Majmonidesa. Ten ostatni w dobrych relacjach obu wspólnot
religijnych upatrywał niezbędnego warunku, by kiedyś cały świat jednomyślnie oddał
cześć prawdziwemu Bogu.
W przesłaniu do głównego rabina Rzymu ojciec święty
przypomina postępy w dialogu katolicko-żydowskim, jakie dokonały się w ostatnich czasach.
Papieska wizyta w rzymskiej synagodze 13 kwietnia 1986 roku była kolejnym krokiem
po słynnej deklaracji Soboru Watykańskiego II Nostra aetate uznawanej za otwarcie
na wyznawców judaizmu. Kościół też jednoznacznie i z całą mocą odrzucił i potępił
wszelkie formy antysemityzmu. Tym niemniej – czytamy w dokumencie – owo potępienie
nie wystarcza. Potrzeba rozwijać przyjaźń, wzajemny szacunek i braterskie relacje.
Znakiem takiego podejścia było na przykład ratowanie przez chrześcijan żydów prześladowanych
podczas drugiej wojny światowej, często z narażeniem własnego życia. Dotyczy to także
dziejów rzymskiej wspólnoty żydowskiej, której obok licznych osób prywatnych pomagała
także Stolica Apostolska.
Kolejny krok na drodze dialogu oznaczony jest datą
Wielkiego Jubileuszu. Wtedy to Kościół wyraził skruchę prosząc zarazem o przebaczenie
krzywd wyrządzonych na przestrzeni dziejów przez jego synów i córki, a związanych
w jakiś sposób z antyjudaizmem i antysemityzmem. Ważnym momentem Wielkiego Jubileuszu
była wizyta następcy Piotra w Ziemi Świętej, w tym hołd ofiarom Shoah złożony w Yad
Vashem. „Niestety, myśl zwrócona ku Ziemi Świętej – pisze papież – budzi w sercach
niepokój i ból z powodu przemocy, która nadal naznacza ten obszar. Zbyt wiele niewinnej
krwi przelanej przez Izraelczyków i Palestyńczyków zaciemnia jutrzenkę pokoju i sprawiedliwości”.
Jan Paweł II modli się, aby wrogość nie niszczyła więcej tych, którzy odwołują się
do wspólnego ojca Abrahama i aby uświadomili sobie oni łączące ich więzi i ciążącą
na nich odpowiedzialność.
Papież wzywa obie wspólnoty religijne do połączenia
wysiłków na rzecz przezwyciężenia istniejących konfliktów. „Nie tylko w Jerozolimie
i w Ziemi Świętej, ale także tu w Rzymie możemy wiele zrobić razem – czytamy w przesłaniu
na stulecie rzymskiej synagogi. Wokół nas mamy zepchniętych na margines, imigrantów
i przybyszów, słabych i potrzebujących. Podzielając wyznawane wartości dotyczące obrony
życia i godności każdej osoby ludzkiej, będziemy mogli zwiększać w sposób konkretny
naszą braterską współpracę”.